Rower to wierny kompan wielu przygód, sportowych zmagań czy też dnia codziennego – ale tak bliskie „relacje” wymagają pielęgnacji. Szczególnej troski potrzebuje choćby tak niepozorna, a jakże istotna część, jaką jest… łańcuch. Zadbany i prawidłowo wyregulowany, bezpośrednio wpływa na komfort, efektywność oraz bezpieczeństwo jazdy. Przeczytaj, jak wygląda wymiana łańcucha w rowerze – i zapewnij swojemu sprzętowi szczytową formę. Gotowy na małą lekcję mechaniki?
Kiedy wymienić łańcuch w rowerze? Jak sprawdzić poziom zużycia łańcucha?
Zasady są jasne – łańcuch w rowerze trzeba wymienić wówczas, gdy jest już nadmiernie rozciągnięty. Do wymiany mogą go też kwalifikować uszkodzenia jak zniekształcenie ogniw lub postępująca korozja, jednak z reguły problemem jest samo wyciągnięcie. A rozciąganie się łańcucha jest rzeczą naturalną: to po prostu się dzieje, choć można ten proces trochę spowolnić. Jest on jedną z najczęściej wymienianych w rowerze części eksploatacyjnych, zużywa się tak samo, jak np. klocki hamulcowe.
Niewymieniony na czas i zużyty łańcuch degraduje pozostałe komponenty napędu – przyspiesza zużycie kółek przerzutki tylnej, kół zębatych kasety oraz tarcz mechanizmu korbowego. A wymiana tych części jest już zwyczajnie bardzo droga. I nie opłaca się zwlekać. Wyciągnięty łańcuch zmniejsza też efektywność przekazywania mocy, więc musisz wkładać więcej wysiłku w pedałowanie. Uzyskujesz gorsze parametry jazdy mimo cięższej pracy.
Zużycie łańcucha zwykle daje o sobie znać, możesz zauważyć m.in.:
- nieregularne dźwięki (zwłaszcza trzaskanie i cykanie) dochodzące z napędu – układ pracuje głośniej, szczególnie podczas zmiany biegów;
- skoki łańcucha podczas pedałowania – są odczuwalne jako gwałtowne i nieoczekiwane zmiany oporu w chwili, gdy łańcuch przeskakuje po zębatkach;
- większy opór na pedałach – pedałowanie staje się cięższe, nawet przy niskich biegach;
- zmiany w wyglądzie łańcucha – takie jak korozja czy odkształcenia ogniw.
Naturalnie, żeby mieć pewność, łańcuch rowerowy należy zmierzyć i ocenić. Najlepiej kupić specjalny przymiar do łańcucha, który kosztuje średnio kilkadziesiąt złotych. Znajdują się na nim dwa oznaczenia: 75 i 1.0. Sprawa jest naprawdę prosta. Przykładasz przymiar stroną z oznaczeniem 75 do łańcucha. Gdy jego ząb nie wchodzi pomiędzy ogniwa, łańcuch jest w porządku. Jeśli pomiędzy nie wpada, łańcuch trzeba szybko wymienić: jest zużyty w 75%. Wówczas przyłóż jeszcze przymiar od tej drugiej strony, z oznaczeniem 1.0. Gdy i tu problem się powtarza (a więc ząb wchodzi między ogniwa), łańcuch jest naprawdę mocno wyeksploatowany. I do wymiany mogą wtedy kwalifikować się także inne części napędu roweru np. kaseta. Możesz użyć też elektroniczny przymiar do łańcucha, ale w tym przypadku koszt sięga rzędu kilkaset złotych, za to pomiar wskazuje dokładne aktualne wyciągnięcie części.
Jeśli nie masz do dyspozycji przymiaru, możesz użyć linijki. Sprawdź, czy 12 pełnych ogniw mierzy dokładnie 12 cali (czyli 30,48 cm). Jeśli odległość jest większa, łańcuch uległ rozciągnięciu i wymaga wymiany. Zawsze warto także dokładnie obejrzeć każde ogniwo, szukając ewentualnych uszkodzeń czy śladów zużycia. Trzeba dodać, że nieregularne pielęgnowanie napędu może doprowadzić do zakleszczenia się dwóch, lub więcej ogniw względem siebie co uniemożliwia jazdę. Zakleszczone ogniwa skaczą po zębatkach kasety, czy wolnobiegu.
Co ile wymieniać łańcuch w rowerze?
W kwestii częstotliwości wymiany łańcucha trudno o uniwersalne zasady, gdyż wiele zależy od warunków eksploatacji i intensywności użytkowania roweru oraz pielęgnacji napędu. Ogólnie przyjmuje się, że łańcuch trzeba wymienić co około 700, maksymalnie 1000 przejechanych kilometrów. Naturalnie przy okazjonalnym, typowo rekreacyjnym użytkowaniu roweru w warunkach miejskich eksploatacja łańcucha zwykle postępuje wolniej niż w trudniejszym terenie i przy agresywnym stylu jazdy. Jednak niezależnie od tego każdy rowerzysta powinien pilnować przebiegu maszyny, wsłuchiwać się w pracę napędu i regularnie kontrolować długość łańcucha.
Istnieje również przepis na wydłużenie czasu eksploatacji łańcucha – to tzw. jazda na trzy łańcuchy. To metoda wymagająca większego nakładu pracy (pilnowanie przebiegu napędu i częstsza niż zwykle wymiana łańcucha), ale nadal mająca swoich zwolenników. Kupujesz trzy łańcuchy. Zakładasz pierwszy i po przejechaniu 400-600 kilometrów wymieniasz go na drugi, dalej drugi na trzeci i od nowa. Każdy z nich może uzyskać przebieg nawet 800 kilometrów, jeśli odpowiednio się o niego zatroszczysz. Poza tym dzięki rotacji mniej zużywają się też zębatki, co oznacza, że możesz je dłużej eksploatować. Trzeba natomiast o tym wszystkim pamiętać i zadbać o systematyczność. A jeżeli masz trochę wolnych środków, możesz pomyśleć o inwestycji w napęd paskowy: jest kilkukrotnie trwalszy, a przy tym też nie wymaga konserwacji. Ma jednak swoje ograniczenia. Może być użyty tylko do napędu w rowerach z piastami wielobiegowymi, a jego części składowe (pasek, koła zębate) niestety nie należą do najtańszych.
Jak założyć łańcuch w rowerze – samodzielnie czy w serwisie?
Wymiana łańcucha w rowerze to zadanie, które wiele osób z powodzeniem wykonuje samodzielnie – mając trochę umiejętności majsterkowicza i odpowiednie narzędzia. Jeżeli lubisz majsterkować i czerpiesz radość z pracowania nad własnym rowerem, na pewno warto spróbować. To też ekonomiczna opcja: pozwala oszczędzić pieniądze na usługach serwisowych. Jednakże, jeśli nie masz pewności co do swoich umiejętności, rozważ wizytę w serwisie. Kilka chwil i rower będzie gotowy. Decydując się na profesjonalną wymianę w serwisie, masz również pewność, że wszystkie inne potencjalne problemy z rowerem zostaną zdiagnozowane. A kompleksowe podejście do serwisowania roweru przedłuży jego żywotność i poprawi ogólną jakość jazdy.
Wymiana łańcucha rowerowego w serwisie kosztuje 30-80 złotych – a to niewiele za dużą oszczędność czasu, energii i nerwów. Jeśli jesteś z Poznania lub okolic, zapraszamy do naszego sklepu i serwisu rowerowego COLEX. Sprawdzimy stan Twojego łańcucha i wymienimy go na nowy, jeśli będzie to już konieczne.
Wymiana łańcucha w rowerze – czego potrzebujesz?
Naturalnie i po pierwsze – potrzebujesz nowego łańcucha. Nie byle jakiego, bo trzeba go dobrze dobrać do swojego roweru. Podstawą jest kompatybilność łańcucha z liczbą biegów, dopasowanie do liczby rzędów w napędzie: czyli kaseta np. 10-rzędowa wymaga zastosowania łańcucha również 10-rzędowego. Proste – musisz tylko sprawdzić, ile zębatek jest w kasecie lub wolnobiegu Twojego roweru. W sprzedaży są także dostępne bardziej uniwersalne komponenty, czyli np. łańcuchy jednocześnie 6-,7- i 8-rządowe. Ogólnie rzecz biorąc, stosowanie przez producentów różnych technologii czasami wyklucza łączenie kasety jednego producenta z łańcuchem drugiego.
Od liczby rzędów łańcucha zależy natomiast jego szerokość: te parametry są od siebie uzależnione. Im więcej biegów, tym węższy jest łańcuch, przykładowo 10-rzędowy ma szerokość 6 mm, ale 13-rzędowy – już tylko 4,9 mm. Dalej trzeba dostosować długość łańcucha, czyli sprawdzić liczbę ogniw starego i kupić jak najbardziej zbliżony. Nowy pewnie będzie za długi, ale to nie problem, bo po prostu go skrócisz. W nowy łańcuch i wszystkie potrzebne narzędzia do pracy wyposaży Cię nasz sklep rowerowy online – zapraszamy i zachęcamy do kontaktu, a pomożemy w wyborze.
Stary łańcuch najpierw musisz rozkuć. Jeśli jest to model ze spinką, przydadzą się specjalne szczypce, natomiast rozkuwanie łańcucha ze sworzniem wymaga już użycia skuwacza – taki przyrząd kosztuje kilkadziesiąt złotych. Nowy łańcuch możesz też doposażyć w spinkę (ułatwia ona demontaż łańcucha w trasie lub do czyszczenia). Pod ręką warto mieć też miarkę, smar i rękawiczki robocze.
Jak wymienić łańcuch w rowerze?
1. Przygotowanie miejsca pracy i roweru.
Zanim przystąpisz do wymiany łańcucha, zadbaj o czyste, przestronne i wystarczająco dobrze oświetlone miejsce. Rower powinien być też stabilnie umocowany – najlepiej na stojaku serwisowym. A jeśli masz w rowerze łańcuch ze złączką, ustaw go sobie tak, aby łącznik wylądował w dolnej części: będziesz mieć do niego już znacznie łatwiejszy dostęp. Przygotuj szczypce lub skuwacz, nowy łańcuch, a do niego nową spinkę – jeśli chcesz ją zamontować – i smar. Załóż rękawiczki i działamy!
2. Demontaż starego łańcucha rowerowego.
Jak zdjąć łańcuch rowerowy? To zależy od jego rodzaju, czy jest połączony na spinkę, czy na piny, sworznie. Jednak w obu przypadkach najlepiej najpierw zdejmij łańcuch z korby, żeby był mniej napięty. Aby usunąć złączkę, włóż wąskie końcówki szczypcy do ogniw z nią sąsiadujących i ściśnij zapięcie: płytki przemieszczą się względem siebie i bez problemu je zdejmiesz. Z reguły spinka służy tylko do jednorazowego użytku, a zatem przyda się od razu nowa. Jeśli masz łańcuch bez spinki, osadź łańcuch w skuwaczu i obracaj korbką – wyciśniesz w ten sposób pin z gniazda. Możesz wybrać dowolne ogniwo: nie ma to żadnego znaczenia. Gdy łańcuch się rozepnie, po prostu go ściągasz.
Po demontażu łańcucha warto obejrzeć kasety i zębatki i od razu je przeczyścić.
3. Założenie (i ewentualne skrócenie) łańcucha rowerowego.
Jeżeli łańcuch jest za długi, a to często się zdarza, musisz skrócić go do odpowiedniej długości. Czyli po prostu usuwasz określoną liczbę ogniw, aby było ich dokładnie tyle, ile w starym łańcuchu. Używając skuwacza, wybij pin w ogniwie (w miejscu „cięcia”). Planując założenie spinki, odejmij dodatkowo jeszcze jedno ogniwo, łańcuch powinien kończyć się z obydwu stron węższym ogniwem. Żeby wymierzyć nowy łańcuch, możesz go też założyć na największą tarczę kasety oraz na największą tarczę korby i napiąć: w tym przypadku od razu widzisz, jaka długość jest potrzebna. Jeżeli w rowerze jest zamontowana korba 2 lub 3 rzędowa załóż łańcuch na najmniejszą zębatkę z przodu i z tyłu. Łańcuch powinien być takiej długości, aby wózek tylnej przerzutki był odchylony maksymalnie do tyłu w pozycji zbliżonej do poziomu, a łańcuch wędrujący po kółkach przerzutki nie powinien się ze sobą stykać.
Musisz również sprawdzić, czy kupiony łańcuch jest uniwersalny, czy też kierunkowy. W drugim przypadku znajdziesz na nim oznaczenia: strzałkę, która wskaże kierunek jego montażu.
Dalej nowy łańcuch zakładasz na przednią zębatkę i najmniejszą zębatkę kasety, przeprowadzasz przez wózek przedniej przerzutki, a dalej tylnej: od górnego do dolnego kółka. Pozostaje go skuć i przetestować pracę napędu. O tym, jak założyć łańcuch w rowerze, powstało w internecie wiele filmów, więc w razie problemów wystarczy obejrzeć krótką instrukcję wideo.
4. Skuwanie łańcucha rowerowego, konserwacja i testy.
Spinkę wystarczy zapiąć dłońmi i lekko docisnąć szczypcami. Musisz się jednak tylko upewnić, że montujesz ją poprawnie: umieszczona na niej strzałka wskazuje kierunek pracy napędu, a więc skuwania łańcucha. Jeśli nie używasz spinki, wprowadzasz w ogniwo pin – sworzeń i wciskasz go przy użyciu skuwacza. Trzeba to zrobić dość precyzyjnie, bo łatwo tym zabiegiem uszkodzić płytkę łańcucha. Wystającą część pinu wystarczy zwyczajnie ułamać szczypcami.
Nowy łańcuch polecamy też od razu nasmarować dobrym preparatem. Praca napędu będzie cichsza, poprawi się zatem komfort jazdy. Poza tym zabezpieczysz komponent przed czynnikami atmosferycznymi, więc posłuży Ci dłużej.
W niektórych rowerach łańcuch trzeba jednak jeszcze naciągnąć. Dotyczy to sprzętu z napędem singlespeed (bez biegów) albo z przerzutkami zamontowanymi w piaście. W tym przypadku musisz osiągnąć napięcie łańcucha na maksymalnym poziomie 1 cm ugięcia po naciśnięciu, w przeciwnym razie może spaść. Z reguły to nie problem: musisz tylko odszukać napinacz (powinien znajdować się w okolicy haków do mocowania tylnego koła w ramie po obydwu stronach) i wyregulować go za pomocą klucza imbusowego. A jeśli to nie działa, sprawdź, czy długość łańcucha jest w porządku, i ewentualnie go skróć.
Po zamontowaniu nowego łańcucha przeprowadź testy – zmieniaj biegi i sprawdzaj, czy nie zsuwa się z zębatek i czy praca przerzutek jest płynna. Na koniec zrób krótką jazdę testową, aby sprawdzić, czy elementy współpracują ze sobą poprawnie.
Jak dbać o nowy łańcuch rowerowy?
Po pomyślnej wymianie łańcucha dobrze o niego zadbaj – odpowiednia konserwacja wydłuży jego żywotność, poprawi też ogólną pracę napędu rowerowego. Regularnie usuwaj z łańcucha brud i zanieczyszczenia. Sposobów jest wiele. Możesz użyć specjalnej szczoteczki do łańcuchów, przyrządu z pojemnikiem na odtłuszczacz i ze szczotkami rolkowymi zakładanego na łańcuch lub po prostu zwykłej szmatki. Po każdym czyszczeniu aplikuj na łańcuch dobry smar. Nakładaj go dokładnie, najlepiej na każdą tulejkę ogniwa od wewnętrznej strony pracy łańcucha, tak by dostał się w każdy zakamarek, w tym między poszczególne ogniwa. Nadmiar smaru usuń, by dodatkowo nie przyciągał kurzu. Jeżeli używasz tzw. smarów suchych, bardzo płynnych, odczekaj po jego nałożeniu 1 lub więcej godzin. Nawet jedna kropla środka smarującego nie powinna dostać się z pracującego łańcucha na tarczę hamulcową, ponieważ klocki nie będą skutecznie hamowały. Sprawdzaj systematycznie stan łańcucha – mierz jego długość, ale też szukaj oznak zużycia lub uszkodzeń, takich jak pęknięcia czy wygięte ogniwa.
Przeprowadzenie tych prostych czynności konserwacyjnych nie zajmuje dużo czasu, a może znacząco wpłynąć na komfort i bezpieczeństwo jazdy. Nie lekceważ rutynowych praktyk, bo są one inwestycją w długotrwałe i bezproblemowe użytkowanie roweru.
Powodzenia!
FAQ:
1. Jak rozpiąć łańcuch rowerowy?
Aby rozpiąć łańcuch rowerowy, znajdź spinkę – złączkę szybkiego montażu (jeśli taka jest) i ją otwórz (pomocne będą specjalne szczypce do demontażu łańcucha, ewentualnie inne z płaskimi szczękami) lub użyj skuwacza łańcucha do wypchnięcia dowolnego sworznia, pinu z ogniwa.
2. Jak naciągnąć łańcuch w rowerze z przerzutkami Shimano?
Naciąganie łańcucha w rowerze z przerzutkami wielobiegowymi Shimano zwykle polega na regulacji napinaczy osadzonych na ramie i osi tylnego koła za pomocą klucza imbusowego, a w niektórych rowerach przy pomocy obrócenia mimośrodu w mufie suportowej.
3. Co ile wymieniać łańcuch w rowerze?
Łańcuch w rowerze należy wymieniać zazwyczaj co około 700 kilometrów, natomiast wiele zależy od warunków jazdy, jakości łańcucha i regularności konserwacji. Warto pilnować przebiegu i regularnie kontrolować przymiarem wyciągnięty łańcuch.